به گزارش خبرواژه، انتشار ویدئویی از یکی از قسمت‌های یک مسابقه تلویزیونی که توسط مهران غفوریان و سیامک انصاری تولید شده، موج گسترده‌ای از واکنش‌ها و اعتراضات کاربران فضای مجازی را برانگیخته است. در این ویدئو، نمادهایی برگرفته از تاریخ کهن ایران، از جمله نشانه‌های اسطوره‌ای، پهلوانی و کاویانی، به‌عنوان هدف در یک رقابت سرگرمی به کار رفته‌اند؛ موضوعی که بسیاری آن را بی‌احترامی آشکار به میراث فرهنگی کشور می‌دانند.
جزئیات ویدئوی منتشرشده و دلیل حساسیت‌ها
در بخش مورد انتقاد این مسابقه، شرکت‌کنندگان در مقابل نمادهایی قرار می‌گیرند که یادآور جلوه‌های مهمی از هویت و افتخارات تاریخی ایران هستند؛ نمادهایی که در فرهنگ ایرانی همواره با مفاهیمی مانند شجاعت، مقاومت، پهلوانی و اصالت درآمیخته‌اند. اما در این برنامه، همین نمادها به شکل سیبل یا هدف قرار داده شده‌اند تا شرکت‌کنندگان به سمت آن‌ها سنگ پرتاب کنند. همین موضوع به سرعت به بحث داغ کاربران تبدیل شد و بسیاری از مخاطبان آن را نوعی بی‌احترامی و حتی تحقیر میراث فرهنگی کشور دانستند.
شماری از فعالان فرهنگی و کاربران فضای مجازی تأکید کرده‌اند که استفاده از چنین نمادهایی در قالبی طنزآمیز یا رقابتی، نه‌تنها جایگاه تاریخی آن‌ها را تنزل می‌دهد، بلکه ممکن است موجب عادی‌شدن بی‌توجهی به نمادهای ملی در رسانه‌ها شود. برخی نیز معتقدند چنین ایده‌هایی، هرچند ممکن است در نگاه تولیدکنندگان بی‌اهمیت یا صرفاً سرگرم‌کننده جلوه کند، اما تأثیرات بلندمدت آن بر نگرش نسل جوان نسبت به هویت ملی قابل چشم‌پوشی نیست.
واکنش مخاطبان؛ از تعجب تا خشم
به نقل از خبرواژه، بازتاب‌های این ویدئو تنها به انتقادهای عمومی محدود نشد، بلکه بسیاری از کاربران تصاویری از نمادهای تاریخی ایران را منتشر کردند و با مقایسه آن‌ها با محتوای مسابقه، خواستار احترام بیشتر تولیدکنندگان به میراث ارزشمند کشور شدند. تعدادی از کاربران نیز نوشته‌اند که «استفاده از نمادهای ملی در هر فضایی مجاز نیست» و تأکید کرده‌اند که رسانه‌ها باید اهمیت نشانه‌های تاریخی را بهتر درک کنند.
برخی دیگر نیز بیان کرده‌اند که حتی اگر نیت سازندگان ایجاد لحظات طنز بوده باشد، انتخاب این نوع عناصر فرهنگی برای بخش‌های چالش‌گونه یا شوخی، اقدامی غیرحرفه‌ای است. به گفته کاربران، احترام به نمادهای ملی تنها یک وظیفه فرهنگی نیست، بلکه مسئولیتی اجتماعی است که رسانه‌ها باید آن را جدی بگیرند.
چرا استفاده درست از نمادهای تاریخی اهمیت دارد؟
کارشناسان فرهنگ و تاریخ بر این باورند که نمادهای ملی تنها عناصر هنری یا تزئینی نیستند، بلکه حامل پیام‌ها، باورها و اسطوره‌هایی هستند که از نسل‌های گذشته به امروز رسیده‌اند. به همین دلیل، هر نوع بازنمایی رسانه‌ای آن‌ها باید با دقت، شناخت و احترام همراه باشد. کوچک‌ترین خطا یا بی‌توجهی در نمایش این نمادها می‌تواند به تخریب آرام و تدریجی ارزش‌های تاریخی و فرهنگی منجر شود.
از سوی دیگر، بخش مهمی از شکل‌گیری هویت جمعی جامعه، از طریق مواجهه رسانه‌ای با تاریخ و فرهنگ رقم می‌خورد. بنابراین، انتخاب نادرست عناصر فرهنگی در تولیدات سرگرمی می‌تواند تصویر ناصحیح و گاه تحقیرآمیز از میراث ملی ایجاد کند؛ موضوعی که فعالان فرهنگی نسبت به آن هشدار داده‌اند.
برای دنبال‌کردن تحلیل‌ها، گزارش‌ها و نقدهای فرهنگی بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم اخبار روز حوزه فرهنگ و رسانه را از طریق خبرواژه پیگیری کنید.
