گروه حماس اعلام کرده است که در مراسم امضای رسمی توافق آتش‌بس که قرار است در مصر برگزار شود، شرکت نخواهد کرد. این تصمیم با واکنش‌های جدی از سوی ایالات متحده و اسرائیل همراه بوده و سایه‌ای از تردید بر روند میانجیگری منطقه‌ای انداخته است.
به گزارش خبرواژه، حماس در بیانیه‌ای توضیح داده است که شرایط فعلی توافق و مفاد پیش‌نویس آن برای این گروه قابل قبول نیست و شرکت در مراسم امضا را مغایر با منافع خود می‌داند. گفته شده است که حماس تأکید دارد تا زمانی که تضمین‌های لازم در خصوص آتش‌بس پایدار، خروج کامل نیروهای اسرائیلی و تضمین حقوق مردم غزه داده نشود، در نشست رسمی شرکت نخواهد کرد.
پیش‌زمینه و چارچوب توافق آتش‌بس
اخیراً مذاکرات فشرده‌ای در شِرم‌الشیخ مصر میان نمایندگان حماس، کشورهای میانه‌رو مانند قطر، مصر و ترکیه و واسطه‌های آمریکایی برگزار شده است. هدف از این مذاکرات رسیدن به یک توافق اولیه شامل آتش‌بس، تبادل زندانیان و خروج گام‌به‌گام نیروهای اسرائیلی از برخی بخش‌های نوار غزه بوده است.
طبق گزارش‌ها، دولت اسرائیل نیز این توافق مقدماتی را تصویب کرده است و مقرر شده است طی ۷۲ ساعت پس از خروج نیروها، حماس ۲۰ نفر از گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کند. همزمان، اسرائیل وعده داده است که ۲۵۰ زندانی با حکم‌های سنگین و ۱,۷۰۰ نفر از بازداشت‌شدگان جنگ اخیر را آزاد کند.
دلایل رد شرکت حماس در مراسم امضا
حماس در بیانیه خود تصریح کرده است که مفاد پیشنهادی توافق، در صورتی که تضمین‌های امنیتی، بازسازی غزه و توقف کامل تجاوزات اسرائیل را دربرنگیرد، برای این گروه قابل قبول نیست. مقام‌های حماس از ارائه ضمانت از سوی واسطه‌ها و کشورهای دخیل در مذاکرات نسبت به اجرای کامل مفاد توافق سخن گفته‌اند.
واکنش‌ها به تصمیم حماس
ایالات متحده
دولت آمریکا ضمن ابراز «ناامیدی» از عدم شرکت حماس در مراسم امضا، تأکید کرده است که این موضوع، روند میانجیگری و اعتمادسازی را پیچیده‌تر می‌کند. سخنگوی کاخ سفید با اشاره به حمایت واشینگتن از روند مذاکرات منطقه‌ای گفته است: «ما به تلاش‌ها برای تضمین اجرای کامل توافق ادامه خواهیم داد و از همه طرف‌ها می‌خواهیم به میز مذاکره پایبند باشند.»
اسرائیل
دولت اسرائیل این اقدام حماس را به منزله تردید در تعهد به آتش‌بس و روند صلح تفسیر کرده است. برخی مقامات اسرائیلی هشدار داده‌اند که در صورت نقض توافق، گزینه‌های نظامی مجدداً بر روی میز قرار خواهد گرفت. همچنین حزب‌های راستگرای اسرائیل با انتقاد از هرگونه آزادی زندانیان فلسطینی، نسبت به پیامدهای امنیتی این معامله هشدار داده‌اند.
چشم‌انداز و چالش‌ها
با تصمیم حماس به عدم شرکت در مراسم امضا، برخی تحلیل‌گران نسبت به تداوم شکاف میان طرف‌ها هشدار می‌دهند. اجرای کامل توافق به تضمین‌های بین‌المللی، کنترل دقیق بر تعهدات نظامی و حقوقی، و نقش فعال ناظران بین‌المللی نیاز دارد. هرگونه تأخیر یا بدعهدی می‌تواند به بازگشت خشونت‌ها بینجامد.
در روزهای آینده، نشست بین‌المللی در مصر برای بررسی نحوه تضمین اجرای توافق و پیشبرد مراحل بعدی صلح برگزار خواهد شد که روسای دولت چند کشور نیز در آن حضور خواهند داشت.
برای دنبال کردن آخرین اخبار تحولات خاورمیانه و تحلیل‌های تخصصی، خبرواژه را دنبال کنید.
