به گزارش خبرواژه، نتایج یک مطالعه جدید نشان میدهد که سلامت کلیهها میتواند نقش مهمی در سلامت مغز ایفا کند و اختلال در عملکرد کلیه ممکن است با افزایش نشانگرهای زیستی مرتبط با بیماری آلزایمر و زمان بروز زوال عقل ارتباط داشته باشد.
محققان در این پژوهش دریافتند افرادی که دچار اختلال عملکرد کلیه هستند، سطح بالاتری از برخی پروتئینهای مرتبط با آلزایمر را در خون خود دارند؛ پروتئینهایی که با آسیب سلولهای مغزی و پیشرفت بیماریهای شناختی ارتباط مستقیم دارند.
دکتر «فرانچسکا گاسپارینی»، متخصص طب سالمندان از مؤسسه کارولینسکا در استکهلم سوئد، در یک بیانیه خبری گفت: «مطالعه ما نشان داد که وقتی کلیهها به درستی کار نمیکنند، ممکن است سطح بالاتری از نشانگرهای زیستی آلزایمر در خون وجود داشته باشد.»
وی در ادامه افزود: «در حالی که ما متوجه نشدیم که کاهش عملکرد کلیه خطر ابتلاء به زوال عقل را افزایش میدهد، متوجه شدیم که اختلال عملکرد کلیه ممکن است شروع زوال عقل را در افرادی که سطح بالاتری از نشانگرهای زیستی دارند، تسریع کند. این امر بر لزوم در نظر گرفتن عملکرد کلیه توسط پزشکان هنگام تفسیر نتایج نشانگرهای زیستی آلزایمر در خون تأکید میکند.»
نقش کلیهها در پاکسازی سموم بدن
به گفته محققان، کلیهها با دفع مواد زائد و سموم از خون و انتقال آنها به ادرار، نقش اساسی در حفظ سلامت عمومی بدن دارند. اختلال در این فرایند میتواند منجر به تجمع مواد مضر شود؛ موادی که ممکن است به مغز نیز آسیب برسانند.
جزئیات مطالعه و نتایج کلیدی
در این تحقیق، نزدیک به ۲۳۰۰ نفر با میانگین سنی ۷۲ سال که در آغاز مطالعه مبتلا به زوال عقل نبودند، مورد بررسی قرار گرفتند. طی یک دوره پیگیری هشتساله، وضعیت سلامت کلیهها و شاخصهای شناختی این افراد ارزیابی شد.
نتایج نشان داد کاهش عملکرد کلیه با افزایش سطح نشانگرهای زیستی زیر در خون همراه است:
- پروتئینهای تاو که موجب تشکیل تودههای سمی در مغز بیماران آلزایمری میشوند.
- قطعات پروتئینی زنجیره سبک نوروفیلامنت (NfL) که از سلولهای مغزی آسیبدیده یا در حال مرگ آزاد میشوند.
- پروتئینهای اسیدی فیبریلاری گلیال (GFAP) که توسط سلولهای پشتیبان نورونها در مغز و نخاع تولید میشوند.
محققان تأکید کردند که عملکرد ضعیف کلیه بهتنهایی، پس از در نظر گرفتن سایر عوامل خطر، با افزایش مستقیم خطر ابتلاء به زوال عقل مرتبط نیست.
افزایش خطر در برخی گروههای خاص
با این حال، یافتهها نشان داد افرادی که هم دچار نارسایی کلیه هستند و هم سطح پروتئین NfL بالایی دارند، تقریباً دو برابر بیشتر از افرادی با کلیه سالم و سطح بالای NfL در معرض ابتلاء به زوال عقل قرار دارند.
گاسپارینی در این باره گفت: «این نتایج نشان میدهد که سلامت کلیه ممکن است بر زمان بروز زوال عقل اثر بگذارد، زیرا کلیههای سالم با فیلتر کردن مواد زائد سمی، به محافظت از مغز کمک میکنند.»
به گفته وی، این افراد ممکن است در نهایت دچار زوال عقل شوند، اما احتمالاً این بیماری در آنها دیرتر از افرادی با عملکرد ضعیف کلیه بروز میکند.
گاسپارینی تأکید کرد: «هنگام بررسی نشانگرهای زیستی آلزایمر در سالمندان، توجه به سلامت کلیهها ممکن است مهمتر از آن چیزی باشد که پیشتر تصور میشد. پایش عملکرد کلیه میتواند به پزشکان در تفسیر دقیقتر نتایج آزمایشها و شناسایی افرادی که در معرض پیشرفت سریعتر بیماری هستند، کمک کند.»
پیگیری منظم سلامت کلیهها میتواند گامی مهم در پیشگیری از افت شناختی و مدیریت بهتر خطر زوال عقل باشد.
