کردستان، با طبیعتی بکر و فرهنگی غنی، یکی از مهم‌ترین مراکز تولید صنایع دستی در ایران است. این استان با بهره‌گیری از منابع طبیعی و مهارت‌های سنتی، مجموعه‌ای از هنرهای دستی منحصربه‌فرد را ارائه می‌دهد که نه‌تنها نیازهای محلی را برطرف می‌کنند، بلکه به‌عنوان سوغات فرهنگی، گردشگران را مجذوب خود می‌سازند. در ادامه، به معرفی برجسته‌ترین صنایع دستی کردستان می‌پردازیم.
گلیم سنه: نماد هنر بافندگی کردی
گلیم سنه، یکی از معروف‌ترین صنایع دستی کردستان است که عمدتاً در شهر سنندج بافته می‌شود. این گلیم‌ها با نقوش هندسی و زاویه‌دار، بازتابی از زندگی کوهستانی مردم منطقه هستند و از پشم طبیعی گوسفند تهیه می‌شوند.
نازک‌کاری چوب: هنر ظریف سنندج
نازک‌کاری چوب، هنری دو قرنه در سنندج است که با استفاده از چوب‌های درختان سنجد و گردو، محصولاتی مانند تخته‌نرد، شطرنج، جعبه جواهر و عصا تولید می‌شود. این هنر توسط استاد نعمت‌الله نعمتیان پایه‌گذاری شده است.
موج‌بافی: پارچه‌ای برای زندگی روزمره
موج‌بافی یا رختخواب‌پیچ، پارچه‌ای دست‌بافت از پشم گوسفند است که در تهیه سجاده، پشتی و رختخواب کاربرد دارد. این هنر سنتی بخشی از جهیزیه دختران کرد را تشکیل می‌داد و امروزه توسط استادکاران معدودی ادامه دارد.
لباس کردی: جلوه‌ای از فرهنگ و هنر
لباس کردی، با دامن‌های پرچین و رنگارنگ، یکی از زیباترین پوشاک‌های ایرانی است. هر منطقه از کردستان، لباس محلی خاص خود را دارد که نشان‌دهنده هویت فرهنگی آن منطقه است.
نمدبافی: عایقی برای زندگی کوهستانی
نمدبافی، هنری مرتبط با دامداری است که با استفاده از پشم گوسفند، نمدهایی مقاوم در برابر گرما، سرما و رطوبت تولید می‌کند. این نمدها در زندگی روزمره مردم کوهستانی کاربرد فراوانی دارند.
قالی‌بافی: فرش‌های با شهرت جهانی
قالی‌بافی در کردستان، به‌ویژه در سنندج، از اهمیت بالایی برخوردار است. فرش‌های این منطقه با طرح‌های منحصربه‌فرد و کیفیت بالا، در بازارهای جهانی شناخته‌شده هستند.
جولایی: کارگاه‌های سنتی نساجی
جولایی، کارگاه‌های سنتی نساجی در کردستان هستند که به بافت لباس‌های کردی مردانه می‌پردازند. در این کارگاه‌ها از پشم گوسفند و بز برای تولید پارچه‌های سنتی استفاده می‌شود.
منبت‌کاری: کنده‌کاری‌های هنرمندانه
منبت‌کاری چوب، هنری قدیمی در کردستان است که درهای چوبی با کنده‌کاری‌های ظریف از دوران صفوی را شامل می‌شود. امروزه، منبت‌کاران ماهری در سنندج به فعالیت مشغول هستند.
کلاش: کفش سنتی کردستان
کلاش، نوعی کفش سنتی کردی است که با رویه‌ای از پنبه و زیره‌ای از پارچه فشرده ساخته می‌شود. این کفش‌ها سبک، انعطاف‌پذیر و مناسب برای مناطق کوهستانی هستند و قدمتی ۱۵۰۰ ساله دارند.
سایر صنایع دستی کردستان
علاوه بر موارد فوق، کردستان دارای صنایع دستی متنوعی مانند جاجیم‌بافی، شال‌بافی، زیورآلات سنتی، سازهای موسیقی سنتی، سفالگری و محصولات چرمی است که هر کدام بازتابی از فرهنگ و هنر مردم این منطقه هستند.
