به گزارش خبرواژه، جیمز دِوِی واتسون، دانشمند آمریکایی و یکی از کاشفان ساختار مارپیچی دوگانهٔ ماده ژنتیکی (DNA)، در سن ۹۷ سالگی درگذشت.
زندگی و مسیر علمی واتسون
واتسون در ۶ آوریل ۱۹۲۸ در شهر شیکاگو به دنیا آمد. از همان کودکی علاقه‌مند به پرندگان بود اما پس از خواندن کتاب What Is Life? اثر Erwin Schrödinger مسیر خود را به سمت ژنتیک تغییر داد. وی در دانشگاه شیکاگو دوره کارشناسی را به پایان رساند و سپس برای دریافت دکترای خود به دانشگاه ایندیانا رفت.
در سال‌های پس از آن، واتسون به همراه Francis Crick در آزمایشگاه کاوندیش در دانشگاه کمبریج مشغول به بررسی ساختار مولکولی DNA شد. در سال ۱۹۵۳ آن‌ها مدل مارپیچی دوگانه DNA را پیشنهاد کردند، ساختاری که دو رشته به دور هم پیچیده شده‌اند و یکی از پایه‌های علم ژنتیک را شکل داد.
کتاب‌ها، جایزه نوبل و تأثیرگذاری
واتسون، کریک و Maurice Wilkins در سال ۱۹۶۲ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را برای کشف ساختار DNA دریافت کردند. او علاوه بر آن کتاب‌هایی چون The Double Helix و Molecular Biology of the Gene نوشته و در توسعهٔ پروژهٔ ژنوم انسان نقش ایفا کرد.
دستاوردها و چالش‌های اخلاقی
کشف مدل مارپیچی DNA نه تنها فهم ما از ژنتیک را متحول کرد، بلکه زمینه‌ساز پیشرفت‌هایی در پزشکی، بیوتکنولوژی، ژنتیک جرم و تحلیل‌های اجدادی شد. با این وجود، واتسون بخاطر اظهارات بحث‌برانگیزی دربارهٔ نژاد و هوش انسان مورد انتقاد قرار گرفت. در سال ۲۰۰۷ به‌دنبال گفته‌هایی دربارهٔ تفاوت میان نژادها، سمت خود در Cold Spring Harbor Laboratory را ترک کرد و در سال ۲۰۱۹ عناوین افتخاری‌ش از این نهاد سلب شد.
نزدیکی به پایان و میراثی پیچیده
واتسون در هفتهٔ ابتدایی نوامبر ۲۰۲۵، در مراقبتهای ویژه در لانگ آیلند ایالت نیویورک، بر اثر عفونت و به دنبال بیماری کوتاه‌مدت درگذشت. میراث وی مجموعه‌ای از تأثیرات علمی بزرگ همراه با پرسش‌هایی اخلاقی است که همچنان در جامعهٔ علمی مطرح‌اند.
چرا کشف ساختار DNA اهمیت داشت؟
- این کشف نشان داد که ژن‌ها چگونه کد ژنتیکی را نگهداری و نسخه‌برداری می‌کنند.
- درک ساختار DNA راه را برای تکنولوژی‌هایی مانند تشخیص ژنتیکی، درمان‌های هدفمند و بیوتکنولوژی هموار کرد.
- چنین کشفی ژن‌ها و وراثت را از سطح مفهومی به سطح مولکولی آورد و پایهٔ علوم نوین زیستی را ساخت.
با درگذشت جیمز واتسون، یکی از ستون‌های علمی قرن بیستم خاموش شد؛ اما دستاوردهای او همچنان در پژوهش‌ها و درمان‌های جدید زنده‌اند.
اگر به دانستن بیش‌تر دربارهٔ زندگی دانشمندان ژنتیک یا پروژه‌های ژنوم علاقه‌مندید، حتما مطالب مرتبط ما را دنبال کنید.
برای دریافت آخرین خبرها و تحلیل‌های ژنتیک و زیست‌فناوری، صفحهٔ ما را دنبال کنید یا با متخصصان ما در ارتباط باشید.
