به گزارش خبرواژه، یک متخصص روانشناسی بالینی با تأکید بر نقش تعیینکننده سبک فرزندپروری در آینده کودکان، هشدار داد که افراط در سختگیری یا رها کردن کامل فرزند، هر دو میتواند زمینهساز آسیبهای جدی روانی و رفتاری شود.
تمام والدین آرزو دارند فرزندانی موفق، سالم و توانمند داشته باشند؛ اما مسیر رسیدن به این هدف، بیش از هر چیز به شیوه تربیتی آنها وابسته است. انتخاب ناآگاهانه سبک فرزندپروری میتواند پیامدهایی داشته باشد که آثار آن تا سالها در زندگی فرد باقی بماند.
سبکهای فرزندپروری و پیامدهای آنها
مریم سلمانیان، متخصص روانشناسی بالینی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفتوگو با خبرنگار مهر توضیح داد: «در حوزه فرزندپروری، سبکهای مختلفی وجود دارد که هرکدام اثرات متفاوتی بر رشد روانی کودک دارند. یکی از این سبکها، فرزندپروری دیکتاتورمآبانه است که در آن والدین با امر و نهی مداوم، اجازه تصمیمگیری و ابراز نظر را از کودک میگیرند.»
به گفته وی، کودکانی که در چنین خانوادههایی رشد میکنند، معمولاً با عزتنفس پایین، ضعف در بیان نظر و مشکلات تصمیمگیری در بزرگسالی مواجه میشوند.
آسانگیری؛ آزادی یا رهاشدگی؟
این متخصص در ادامه با اشاره به سبک فرزندپروری آسانگیرانه افزود: «در این شیوه، والدین عملاً مسئولیت هدایت فرزند را کنار میگذارند. نبود چارچوب مشخص، کودک را در معرض افت تحصیلی، کاهش تمرکز و افزایش آسیبپذیری در برابر رفتارهای پرخطر قرار میدهد.»
او تأکید کرد که در خانوادههای فاقد نظارت مؤثر، احتمال بروز بزهکاری، ارتباط با دوستان ناسالم و مشکلات رفتاری بهمراتب بیشتر است.
سبک مقتدرانه؛ الگوی توصیهشده متخصصان
سلمانیان گفت: «تمام متخصصان روانشناسی کودک، سبک فرزندپروری مقتدرانه را بهعنوان الگوی مطلوب معرفی میکنند. در این سبک، والدین ضمن نظارت منطقی، به کودک اجازه اظهار نظر میدهند و با او گفتوگوی سازنده دارند.»
به گفته او، نتیجه این نوع تربیت، پرورش کودکانی با اعتمادبهنفس بالا، مهارت حل مسئله و توانایی تصمیمگیری مستقل است؛ کودکانی که احتمال بروز رفتارهای پرخطر در آنها کمتر گزارش میشود.
نقش رابطه ایمن والد و فرزند
این روانشناس بالینی با اشاره به اهمیت کیفیت رابطه عاطفی میان والدین و فرزندان توضیح داد: «رابطه ایمن به کودک این امکان را میدهد که بدون ترس، مشکلات و نگرانیهایش را با والدین در میان بگذارد. در مقابل، رابطه غیرایمن میتواند زمینهساز اضطراب، اجتناب عاطفی و پرخاشگری شود.»
او هشدار داد که تنبیه بدنی و پرخاشگری کلامی، نهتنها به تربیت کودک کمکی نمیکند، بلکه پیوند عاطفی والد و فرزند را تخریب میکند.
پرخاشگری و لجبازی؛ نشانه اضطراب پنهان
سلمانیان با بیان اینکه پرخاشگری اغلب روی دیگر اضطراب است، گفت: «بسیاری از رفتارهای لجبازانه کودکان ریشه در رابطه ناسالم با والدین دارد. تنبیه و قهر، مشکل را تشدید میکند، اما اصلاح رابطه عاطفی، کلید اصلی کاهش این رفتارهاست.»
منابع معتبر فرزندپروری را بشناسید
وی در پایان توصیه کرد: «والدین برای حل مسائل تربیتی، حتماً به روانشناسان و روانپزشکان متخصص کودک و نوجوان مراجعه کنند. استفاده از توصیههای غیرعلمی و منابع نامعتبر، میتواند آسیبهای بلندمدت به سلامت روان کودکان وارد کند.»
اگر شما هم دغدغه تربیت سالم فرزندتان را دارید، تازهترین مطالب آموزشی و تحلیلی حوزه خانواده و سلامت روان را در خبرواژه دنبال کنید.
