استان خوزستان، با پیشینه‌ای غنی از تمدن‌های باستانی و تنوع قومی، یکی از مراکز مهم صنایع دستی در ایران به‌شمار می‌رود. این منطقه با بهره‌گیری از منابع طبیعی و مهارت‌های سنتی، مجموعه‌ای از هنرهای دستی منحصربه‌فرد را ارائه می‌دهد که نه‌تنها نیازهای محلی را برطرف می‌کنند، بلکه به‌عنوان سوغات فرهنگی، گردشگران را مجذوب خود می‌سازند. در ادامه، به معرفی برجسته‌ترین صنایع دستی خوزستان می‌پردازیم.
کپوبافی: هنر حصیربافی با رنگ‌های زنده
کپوبافی، یکی از صنایع دستی خاص استان خوزستان است که با پیچش ساقه‌های مرکزی و جوان نخل به دور ساقه‌های کرتک انجام می‌شود. زیبایی این هنر با نقش انداختن کامواهای رنگی چندین برابر می‌شود. دهستان شهیون در شهرستان دزفول، مرکز اصلی بافت کپو است. محصولات کپوبافی شامل سبدهای بدون در و یا دردار در شکل و اندازه‌های مختلف می‌باشد.
گلیم‌بافی: بازتابی از زندگی عشایری
در نواحی هفتگل تا مسجد سلیمان، زنان عشایر بختیاری و روستاییان مناطق بختیاری‌نشین خوزستان با استفاده از لباس‌های مندرس خود، گلیم‌های راه‌راه محکمی می‌بافند که برای سیاه‌چادر و فرش کردن کف اتاق به کار می‌روند. این گلیم‌ها با طرح‌های هندسی و رنگ‌های تیره، بازتابی از زندگی عشایری منطقه هستند.
احرامی‌بافی: پارچه‌ای برای مناسک مذهبی و زندگی روزمره
احرامی یا سجاده، نوعی زیرانداز است که در گذشته با ابعاد ۹۰ در ۷۰ سانتی‌متر برای نماز استفاده می‌شد. امروزه در ابعاد مختلف بافته می‌شود و گاهی تا طول ۳ متر به‌عنوان کناره سفارش داده می‌شود. بافت این محصول در خوزستان دارای سابقه دیرینه‌ای است و در شهرهایی مانند شوشتر، بهبهان و دزفول رواج دارد.
عبابافی: لباس سنتی با قدمتی پنج‌قرنی
عبابافی در شهرهایی مانند بهبهان، شوشتر و اهواز رواج داشته و بیشتر توسط استادکاران ماهر انجام می‌شود. عباهای تولید شده در این منطقه از پشم یا پنبه بافته می‌شوند و به دلیل سبکی، نرمی و کیفیت بالا، در میان مردم، به‌ویژه عشایر و روحانیون، بسیار محبوب هستند.
موج‌بافی: پارچه‌ای برای زندگی روزمره
موج، نوعی پارچه دست‌بافت محسوب می‌شود که اندازه‌های متفاوتی دارد و در اکثر نقاط کشور به چادرشب و یا رختخواب‌پیچ معروف است. استان خوزستان، مخصوصاً شهر بهبهان، از جمله جاهایی است که بافت موج در آن رواج دارد. برای بافت آن از دستگاه‌های نساجی سنتی استفاده می‌شود.
خراطی: هنر چوب‌تراشی با دستان هنرمند
شهرستان دزفول، یکی از مراکز مهم خراطی در خوزستان است. تولیدات خراطی در بازار قدیم دزفول رایج است و محصولاتی همچون قلیان، مبلمان، جالباسی، گهواره و جاکفشی در این بازارها به‌وفور دیده می‌شود.
سبدبافی: استفاده از برگ درختان خرما
با توجه به اینکه خوزستان یکی از مراکز پرورش نخل در ایران است، صنعتگران زیادی در این استان وجود دارند که از برگ درختان خرما محصولاتی کاربردی خلق می‌کنند. آن‌ها اقدام به ساخت سبدهایی می‌کنند که به زنبیل معروف هستند و معروف‌ترین آن‌ها سبدی است که “سله” نام دارد و برای آبکشی کردن برنج به کار می‌رود.
تولیدات عشایری: بازتابی از زندگی کوچ‌نشینی
خورجین، توبره، وریس‌بافی، حور و چوقا از انواع دست‌بافته‌های عشایری هستند که توسط عشایر بختیاری در شمال خوزستان و در دامنه‌های جبال زاگرس تولید می‌شوند. همه مراحل تولید این محصولات، از پشم‌چینی گرفته تا مرحله بافت، توسط خود عشایر صورت می‌پذیرد.
ابریشم‌بافی: هنر ظریف دزفول
ابریشم‌بافی در دزفول جایگاه ویژه‌ای دارد. در تولید ابریشم از نخ ابریشم مصنوعی (ویسکوز) استفاده می‌شود و به دلیل ظرافت خاص، برای تهیه شله (روسری عربی) به کار می‌رود. این پارچه‌ها به طول ۲۰ سانتی‌متر و عرض ۴۰ سانتی‌متر بافته می‌شوند و پس از بافت به قطعات ۴ متری درآورده می‌شوند.
